Rất nhiều bí ẩn liên quan đến hiện tượng này ít được nhắc đến, trong đó có một số khám phá lạ vừa được công bố dưới đây.
Đôi nét về thai trong thai
Thai trong thai hay thai nhi trong bào thai (Fetus In Fetu) là một bất thường sinh sản, trong đó một khối mô giống như một bào thai hình thành bên trong cơ thể. Hiện tượng này được mô tả lần đầu vào năm 1808 bởi George William Young với tỷ lệ mắc bệnh 1/500.000 ca sinh. Thai trong thai có thể được coi là còn sống, nhưng chỉ trong ý nghĩa khi mô và thành phần của nó chưa chết hoặc bị loại bỏ. Như vậy, cuộc sống của một thai trong thai giống như của một khối u, trong đó các tế bào của nó vẫn còn tồn tại, hoạt động chuyển hóa bình thường.
Tuy nhiên, do khối thai này nằm trong thai kia nên không có nước ối, màng ối và nhau thai bao quanh. Khối thai trong thai này được cung cấp dưỡng chất từ thai nhi mà nó ký sinh. Thai trong thai bị khiếm khuyết trầm trọng về cấu trúc, như thiếu một vài cơ quan quan trọng cũng như những khả năng sinh tồn. Chẳng hạn, không có chức năng bình thường của não, tim, phổi, đường tiêu hóa, hoặc đường tiết niệu. Vì vậy, khối thai trong thai này không thể sống được nếu tách ra khỏi cơ thể của ký chủ. Ngoài ra, khối thai trong thai có thể đe dọa đến tính mạng của ký chủ mà nó ký sinh. Nhẹ thì đau đớn, khó thở, bí tiểu hay sinh hoạt khó khăn do khối u chèn ép, lấn át.
Có hai giả thiết về nguồn gốc phát sinh ra thai trong thai. Một, đây là bướu quái có quá trình phát triển biệt hóa cao, giống như thai dị dạng, chỉ có một ít tế bào phát triển thành da và răng. Y học hiện đại phân biệt bướu quái và thai trong thai là dựa vào sự hiện diện của đốt sống. Giả thiết thứ hai là bào thai đôi ký sinh (parasitic twin fetus). Có nghĩa, một thai ký sinh trong cơ thể song sinh của nó. Ở giai đoạn sớm của song thai đồng hợp tử, hai thai này có cùng một bánh nhau, một thai cuộn lại và bao quanh thai kia. Thai được bao phủ trở thành ký sinh, phụ thuộc hoàn toàn vào ký chủ. Thai đôi thai ký sinh thường không có não và thiếu một số cơ quan nội tạng, không thể tự tồn tại được. Vì ký chủ phải nuôi ký sinh thông qua dây rốn nên ký sinh thường chết trước khi ra đời.
Đã có hơn 100 trường hợp thai trong thai được ghi nhận trong y văn thế giới. Phần lớn được phát hiện trước 18 tháng tuổi và thai trong thai nằm trong ổ bụng của thai ký chủ, song cũng có trường hợp nằm ở các vị trí khác, kể cả ở trong não như trường hợp bé Sam Esquibel ở Mỹ, được phẫu thuật hồi năm 2008 lấy một khối u trong não ra có cả hai bàn chân, một bàn tay và một đùi. Về chẩn đoán và điều trị, thai trong thai tương đối đơn giản như chẩn đoán trước sinh bằng siêu âm, X-quang, CT-scan và MRI. Nếu có, sẽ được phẫu thuật để lấy khối u ra.
Thai trong thai và một số khám phá mới lạ
Phần lớn thai trong thai là vô hại
Mặc dù ký sinh về mặt kỹ thuật, cá thể ký sinh vào loài khác nói chung không gây hại cho ký chủ hoặc hợp nhất với cơ thể ký chủ. Đôi khi ở vị trí cột sống, ở chân tay, trước ngực hay trước bụng. Nhìn chung, những cá thể này không gây hại cho ký chủ mặc dù tồn tại hàng thập kỷ, nếu khối lượng nhỏ. Thậm chí, có cả trường hợp sống chung nhưng không hề gây hại cho thai ký chủ.
Thai trong thai thường xuất hiện ở vùng bụng
Hầu hết các ca thai trong thai thường xuất hiện ở vùng bụng, nhất là trong khoang sau phúc mạc. Mặc dù đây là nơi phổ biến nhất để mang thai ký sinh, nhưng đôi khi vẫn có thể xuất hiện ở những vị trí độc lạ khác và dễ dàng bị bỏ qua khi bác sĩ sàng lọc sức khỏe thai nhi hoặc trẻ sơ sinh. Thông thường, bác sĩ có thể kiểm tra cả dạ dày hoặc bụng xem có phát sinh thêm điều gì mới, kể cả khi em bé sơ sinh được ra đời để xem có tồn tại hiện tương thai trong thai hay không.
Như đã đề cập, trường hợp thai trong thai đầu tiên từng được ghi danh trong y văn thế giới là cậu bé có tên Jhn Hare sinh ngày 18/5/1807. Và trường hợp gần nhất, lạ nhất là bé Sam Esquibel người bang Colorado (Mỹ) cách đây 10 năm. Khi phẫu thuật cắt bỏ khối u trong não của Esquibel mới được 3 ngày tuổi, bác sĩ bất ngờ phát hiện khối u lạ gồm một bàn chân nhỏ xíu và các bộ phận cơ thể khác đang hình thành. Ban đầu bác sĩ tình nghi là một dạng u não bẩm sinh nhưng lại có tay chân và đùi. Qua các kỹ thuật chẩn đoán khác, chuyên môn kết luận đây là hiện tượng “thai trong thai”, tức, một bào thai song sinh bắt đầu hình thành bên trong một bào thai khác và đặc biệt hơn là không nằm ở vùng bụng mà lại ở trong... não.
Chưa hết, thai trong thai còn xuất hiện ở các khu vực khác, gồm trung thất (khu vực chứa tim, thực quản và các cấu trúc khác). Bằng chứng có người đã được sinh ra với các bộ phận hợp nhất bìu, tuy gây khó chịu nhưng lại lành tính.
Thai trong thai xuất hiện nhiều ở nam giới
Thai trong thai nói chung là một hiện tượng cực kỳ hiếm gặp, nhưng hiếm hơn là ít khi xuất hiện ở các bé gái mà lại xuất hiện nhiều ở bé trai, nhất là ở vùng bụng hoặc ở bìu, nằm chung trong tinh hoàn của ký chủ. Một bệnh nhân được sinh ra khi bìu sưng to, khả năng thai trong thai là rất lớn. Trong trường hợp này, bác sĩ sẽ can thiệp cắt bỏ hoàn toàn ký sinh, đứa trẻ phát triển và có cuộc sống bình thường, không ảnh hưởng đến sinh sản hoặc cuộc sống tình dục của ký chủ khi trưởng thành.
Bên trong u quái có chứa những gì ?
Bên trong u quái có chứa những gì là điều nhiều người quan tâm.Rất đa dạng và trong một số trường hợp cực kỳ hiếm gặp còn có chứa cả những thứ người ta không ngờ tới. Thông thường, các đốt sống được tìm thấy nhiều nhất trong bào thai ký sinh, nhưng đôi khi cả các chi chân, cánh tay và đùi và đầu tóc hoặc một bộ răng của thai nhi. Đặc biệt, người ta còn tìm thấy cả bộ phận sinh dục nam trôi nổi bên trong cơ thể bào thai ký sinh. Và có trường hợp, khối u lại là một quả bóng xương, tóc, răng và những thứ kỳ quặc cuộn tròn bên trong ký chủ mà người ta không thể phân biệt được nó là cái gì.
Veronica Cominguez và người chị em song sinh nằm ngay trên bụng
Thai trong thai ở trẻ trưởng thành
Có nhiều trường hợp thai trong thai không được các bác sĩ phát hiện trong quá trình sàng lọc trước sinh, hoặc người mẹ không đi khám lúc mang thai nên khi trẻ lớn vẫn phải mang theo người anh em song sinh của mình bên cạnh cơ thể, có thể kín ở đâu đó hoặc trồi ra lủng lẳng bên ngoài. Theo y văn thế giới, hiện có ít nhất hơn 15 trường hợp thai nhi “ký sinh” trên cơ thể của người sống, có người nay đã bước sang tuổi 30 bởi nó không gây ảnh hưởng đến người trong cuộc. Trường hợp ký sinh gây cản trở sức khỏe của chủ thể thường được bác sĩ phẫu thuật và không để lại di hại xấu nào.
Một trong những ca thai trong thai nổi tiếng, được báo chí đề cập gần đây là một bé gái 14 tuổi người Philippines tên là Veronica Cominguez, em mang trên mình một “người em song sinh” ở bụng với đủ các chi. Khi chào đời Cominguez lại có một số bộ phận thừa thuộc về người em song sinh và lớn lên song hành cùng độ tuổi của em. Mẹ của Veronica cho biết, gia đình từng có người mang thai sinh đôi dạng thai thừa nói trên. Sau khi vay được đủ tiền cộng với nguồn tài trợ gia đình sẽ đưa Veronica sang Thái Lan để phẫu thuật.
BS. BÍCH KIM
(Theo TN/ECU-12/2018)