Da là một lớp vỏ bọc bảo vệ cơ thể và cũng là tấm gương phản chiếu sức khỏe thể chất và trạng thái tinh thần của mỗi người. Da đẹp phải trước hết phải là làn da khỏe mạnh. Bạn cần phải cảnh giác với kiểu da trắng online là nước da mang tính quảng cáo chứa đầy nguy cơ photoshop của những người đẹp hay hotgirl qua những hình ảnh được khoe trên mạng. Một làn da đẹp là phản chiếu của một cơ thể khỏe mạnh, căng tràn sức sống. Để có làn da đẹp, trước hết phải chăm lo cho sức khỏe và phòng tránh bệnh tật. Thế mà đôi khi vì để có nước da trắng người ta lại dại dột mang bệnh vào người.
Và hãy tỉnh táo trước mọi quyết định làm đẹp
Ở Việt Nam, các biện pháp làm trắng da đã được áp dụng từ hàng chục năm nay. Từ tắm trắng, tẩy trắng đến lột da rồi chích thuốc làm trắng da. Những tín đồ của sắc đẹp từ nhiều năm nay đã quen với các kỹ thuật tẩy da lột da bằng hóa chất, bằng laser. Họ cũng quen với các loại kem làm trắng da có vitramin C, collagen và các acid nhẹ như AHA, acid lactic,... Các thuốc tiêm làm trắng da như vitamin C, collagen, glutathione,... cũng được biết đến khá nhiều. Biện pháp nào cũng có những hiệu quả nhất định nếu đúng thầy đúng thuốc và cũng ẩn chứa những rủi ro hao tốn sức khỏe và tiền bạc. Đã có không ít trường hợp bị tai biến khi sử dụng các thuốc làm trắng da và cũng đã có nhiều bài viết cảnh báo kịp thời trên các phương tiện truyền thông về nguy cơ có hại khi sử dụng các thuốc làm trắng da, nhất là khi sử dụng bằng đường tiêm. Nhưng rồi “phong trào lắng xuống, phong trào lại lên”. Bây giờ thì huyết thanh làm trắng da đang thực sự gây sốt trên thị trường làm đẹp.
Vậy huyết thanh trắng da là gì?
Người ta đang quảng cáo và rao bán các huyết thanh làm trắng da như là những thần dược “một lần trắng mãi”. Thành phần chính trong các sản phẩm này cũng là vitamin, collagen, acid hyaluronic, thảo mộc, dầu cá,... Cách sử dụng cũng là thoa trên da hoặc tiêm chích tại chỗ da hoặc đường bắp hoặc đường tĩnh mạch. Dễ dàng nhận thấy các huyết thanh trắng da này cũng tương tự như các chất làm trắng da đã có lâu nay trên thị trường. Sự khác biệt ở đây chỉ là hai chữ huyết thanh. Nghe huyết thanh ai cũng liên tưởng đến huyết với những thành phần quí báu vốn có của nó. Những sản phẩm mang tên huyết thanh cavier, huyết thanh vitamin C, huyết thanh collagen, huyết thanh hyaluronic, huyết thanh mineral... thực ra chẳng chứa cái gì liên quan đến huyết. Thế thì tại sao có chữ huyết thanh ở đây. Phải công bằng mà nói không phải người bán hàng Việt Nam bịa ra hai chữ huyết thanh mà huyết thanh là chữ được dịch từ chữ serum trên các nhãn hàng. Trong y học, huyết thanh (serum) là một phần của máu hay nói cách khác huyết thanh chính là phần huyết tương không chứa các sợi tơ huyết. Từ trước đến nay, các loại dung dịch được đưa vào bổ sung cho khối lượng máu của cơ thể vẫn được gọi là huyết thanh (serum) như huyết thanh sinh lý (physiologic serum), các loại huyết thanh chứa các protein hay kháng thể dùng trong điều trị. Thế nhưng, trong các sản phẩm làm trắng da được quảng cáo có chữ huyết thanh mà không dính dáng gì đến máu là một chiêu độc của nhà sản xuất. Chữ serum của các sản phẩm này chỉ là nói đến một dạng tồn tại vật lý của vật chất là dạng lỏng. Thực ra phải gọi nó là dung dịch (solution) chứa các chất làm trắng da thì mới chính xác. Nhưng gọi như thế thì không có gì là mới và đâu phải là thương mại. Thế là chữ serum (huyết thanh) đặt vào đây đã đánh trúng niềm tin y học của khách hàng. Thậm chí ở Việt Nam, chúng còn được quảng cáo là huyết thanh tươi. Ai chả biết “đắt như tôm tươi”. Tôm cá tươi còn đắt nữa là huyết thanh. Thế là có sự “lộng giả thành chân” gây nhiều ngộ nhận, cả những ngộ nhận có thể dẫn đến những nguy hiểm, thậm chí chết người.
Bất cứ chất nào đưa vào cơ thể đều có những nguy cơ dù là bôi ngoài da hay tiêm chích vào cơ thể. Nhẹ nhất là dị ứng đỏ da, phồng rộp, bong tróc da tại chỗ hay toàn thân. Nặng hơn có thể là những tổn thương viêm nhiễm lở loét. Nguy hiểm nữa là bị phản ứng dị ứng gây shock phản vệ nguy hiểm đến sinh mạng. Khi tiêm chích càng có nhiều khả năng xảy ra shock phản vệ. Đặc biệt khi sử dụng những huyết thanh trắng da này bằng đường tiêm tĩnh mạch thì nguy cơ khủng khiếp đến mức không chết vì shock mới là chuyện lạ.
Để tránh những nguy cơ này không phải là khó. Bất kỳ ai cũng có thể xem xét để có quyết định đúng đắn bảo vệ chính mình bằng cách tuân thủ các bước sau đây:
Kiểm tra nhãn hàng để tìm hiểu thành phần, xuất xứ và công dụng. Nếu những thông tin này mù mờ hoặc không có thì có thể coi là “đồ bỏ”.
Khi có những thông tin trên thì phải xem có được nhập khẩu chính thống hay không và đã được cơ quan chức năng như Bộ Y tế cho phép sử dụng hay chưa.
Nơi bán hàng hợp pháp, đúng chức năng.
Người hướng dẫn và trực tiếp thực hiện công việc tiêm thuốc cho bạn có phải là nhân viên y tế hợp lệ. Bạn nên đến nơi nào có bác sĩ chuyên khoa thẩm mỹ hoặc da liễu để được tư vấn và thực hiện kỹ thuật.
Hiện nay, các huyết thanh trắng da hầu hết được quảng cáo và bán trôi nổi trên thị trường không ai quản lý nên nguồn gốc và chất lượng thật đáng ngờ. Cách quảng cáo thường khoa trương, lý lẽ giản đơn thiếu cơ sở khoa học và không có độ tin cậy. Mỗi người hãy thận trọng trước khi quyết định chi tiền làm trắng. Những bước dò dẫm thẩm định như trên có vẻ nhiêu khê rắc rối nhưng khi bạn biết coi trọng sự an toàn sức khỏe cho bản thân thì sẽ thấy giản đơn và cần thiết vô cùng.
Bác sĩ Cao Ngọc Bích
Phó Chủ tịch Hội Phẫu thuật thâm mỹ TP Hồ Chí Minh
Trưởng Khoa Phẫu thuật thẩm mỹ Bệnh viện An Sinh