Giáo hội hiệp hành: Hiệp thông

GIÁO HỘI HIỆP HÀNH: HIỆP THÔNG

Lm. Đaminh Ngô Công Sứ
Giáo phận Xuân Lộc

WGPXL (26.7.2022) - Giáo hội của Thiên Chúa được triệu tập trong Thượng Hội Đồng Giám Mục Thế giới lần thứ XVI với tên gọi “Hướng đến một Giáo hội hiệp hành: hiệp thông, tham gia và sứ vụ”. Con đường Hiệp Hành này đã khai mạc trọng thể vào các ngày 9-10 tháng 10 năm 2021 tại Rôma và sau đó tại mỗi Giáo Hội địa phương. Để tham gia một cách tích cực vào tiến trình Hiệp Hành của Thượng Hội Đồng Giám Mục thế giới lần thứ XVI này, Giáo phận Xuân Lộc đã dựa trên những tài liệu hướng dẫn của Văn phòng Thượng Hội Đồng Giám Mục Thế Giới; của Hội Đồng Giám Mục Việt Nam; cùng với những chỉ dẫn trực tiếp và cụ thể của Đức Giám Mục Giáo phận, để tiến hành lập lên một tiến trình Hiệp Hành cho riêng Giáo phận.

Cao điểm của giai đoạn Giáo phận là Hội nghị Tiền - Thượng Hội Đồng Giám Mục Thế Giới được tổ chức tại giáo phận Xuân Lộc chúng ta hôm nay. Hội nghị này tập hợp các thành phần tiêu biểu của toàn Giáo phận để cùng nhau tham dự phụng vụ, cầu nguyện, lắng nghe, suy tư và phân định những phản hồi nổi bật từ các cuộc thỉnh ý hiệp hành trên toàn Giáo phận. Đây chính là con đường Giáo hội mong đợi, khi chúng ta đem những thao thức này vào chung với nhịp đập của trái tim Giáo hội, chúng ta gọi tên đó là Hiệp Thông. 

HIỆP HÀNH: HIỆP THÔNG - THAM GIA - SỨ VỤ

Hiệp Thông trong Hiệp Hành

Chủ đề của Thượng Hội đồng là “Hướng đến một Giáo hội hiệp hành: Hiệp thông, Tham gia và Sứ vụ.” Ba chiều kích của chủ đề là hiệp thông, tham gia và sứ vụ. Ba chiều kích này có mối quan hệ mật thiết với nhau. Chúng là những trụ cột quan trọng của một Giáo Hội hiệp hành. Không có thứ bậc chính và phụ giữa chúng[1] Vì thế, chỉ có “hiệp hành” khi có “hiệp thông, tham gia và sứ vụ”; cũng vậy, không thể nói đến hiệp thông mà không liên can gì đến hai khía cạnh: tham gia và sứ mạng.

Hiệp hành là cùng đi trên một con đường

Hiệp Hành là cùng đi trên một con đường: con đường Giêsu, Đấng tự giới thiệu chính Ngài là “con đường, sự thật và sự sống” (Ga 14, 6). Cùng đi trên con đường Giêsu bằng cách nào? Những người qua bí tích Rửa tội chia sẻ cùng một phẩm giá và ơn gọi, họ có bổn phận phải liên đới với nhau để cùng nhau tiến bước, lắng nghe Chúa Thánh Thần và Lời Chúa trong Kinh Thánh và truyền thống sống động của Giáo hội, tham gia vào sứ mạng của Giáo hội trong sự hiệp thông mà Đức Kitô thiết lập giữa chúng ta.

Hiệp hành là cùng nhau tìm hiểu những điều đẹp ý Chúa và giúp nhau thực thi những điều Chúa truyền dạy, nhằm làm cho gia đình trở thành mái ấm tình thương, cộng đoàn giáo xứ thánh thiện hơn và rộng hơn nữa, thế giới phát triển tốt đẹp, lành mạnh hơn.

Hiệp Hành cần có Hiệp Thông

Tuy nhiên, nhiều khi đi trên cùng một con đường nhưng người đi trước người đi sau theo kiểu mạnh ai nấy đi. Và vì thế, không đi đến đâu. Bởi vì muốn đi xa, phải đi cùng, có nghĩa là phải cùng đi với nhau, nương nhau, dìu nhau, đợi nhau, theo nhau đi…

Cùng đi trên một con đường, nhưng có người thấy hoa, người thấy cỏ; người thấy đường đẹp người thấy đường xấu; người thấy dễ đi người thấy khó đi; người thấy nhanh người thấy chậm; người thấy vui người thấy buồn… mỗi người tuỳ theo tâm trạng, tính khí, tư duy, sở thích, khả năng của mình mà thấy cái này mà không thấy cái kia… Cũng vậy hiệp hành sẽ mãi là khẩu hiệu, là kiểu nói hay, nếu không có hiệp thông.

Ý NGHĨA CỦA HIỆP THÔNG

Hiệp thông có thể được coi là nhịp tim đầu tiên cho thân thể sống động của Đức Kitô. Cha ông chúng ta thường nói : “Anh em như thể tay chân” để nói lên sự liên kết, gắn bó trong một gia đình, một dòng tộc. Trong Giáo hội Chúa Kitô, sự liên kết này còn bền chặt hơn nữa. Không phải chúng ta chỉ coi nhau như thể tay chân, mà chúng ta thực sự là tay chân của nhau. Thánh Phaolô quảng diễn mối hiệp thông nội tại trong thư gửi tín hữu Côrintô (1 Cr 12,12-13.17).

“Ví như thân thể người ta chỉ là một, nhưng lại có nhiều bộ phận, mà các bộ phận của thân thể tuy nhiều, nhưng vẫn là một thân thể, thì Chúa Kitô cũng vậy. Thật thế, tất cả chúng ta, dầu là Do thái hay Hy lạp, nô lệ hay tự do, chúng ta đều đã chịu phép rửa trong cùng một Thần Khí để trở nên một thân thể. Tất cả chúng ta đã được đầy tràn một Thần Khí duy nhất.... Giả như toàn thân chỉ là mắt, thì lấy gì mà nghe ? Giả như toàn thân chỉ là tai, thì lấy gì mà ngửi ?”

Hiệp thông theo chiều đứng và chiều ngang

Khi tuyên xưng Giáo Hội là “Mầu nhiệm hiệp thông”, ý niệm hiệp thông không là một ý niệm đơn nghĩa, nhưng phải được hiểu trước hết theo “chiều đứng” với Chúa, rồi mới theo “chiều ngang” với nhau. Thiếu chiều đứng, không có Giáo hội theo nghĩa Kitô giáo, mà chỉ còn là một “tập thể” như những tập thể trần gian khác. Hiệp thông trước hết là “Hiệp thông với Thiên Chúa Ba Ngôi”: trong Chúa Thánh Thần chúng ta nên một với Chúa Giêsu, và nhờ Chúa Giêsu chúng ta nên một với Thiên Chúa. Rồi mới đến chiều ngang là “nhờ kết hợp với Chúa Giêsu trong Chúa Thánh Thần, chúng ta nên một với nhau, làm thành Giáo Hội, “Thân Thể mầu nhiệm” của Chúa.

Hiệp thông hữu hình và vô hình

Hiệp thông Giáo hội vừa là vô hình, vừa là hữu hình. Khía cạnh vô hình, chính là sự hiệp thông của mỗi người với Chúa Cha, nhờ Chúa Kitô, trong Chúa Thánh Thần, sự hiệp thông với những người được cùng chia sẻ bản tính thần linh của Thiên Chúa. Ngoài sự hiệp thông vô hình, còn có “hiệp thông hữu hình” trong “Giáo lý các Tông đồ”, trong “đời sống Bí tích” và trong “phẩm trật Hội Thánh”.

Bộ mặt hữu hình rõ rệt nhất là “Cộng đồng các tín hữu”, là tập thể các Kitô hữu, những người môn đệ của Chúa Giêsu, những con người tin và bước theo Chúa Giêsu, được tổ chức theo “phẩm trật”. Phẩm trật trong Giáo hội được Chúa Giêsu lập ra, để phục vụ và hướng dẫn Giáo hội. Phẩm trật không đi ngược với sự hiệp thông, trái lại được Chúa Thánh Thần sử dụng để hoàn toàn phục vụ sự hiệp thông.

Đức Thánh Cha là người kế vị Thánh Phêrô được Đức Kitô đặt làm đầu toàn thể Giáo Hội, là “đầu mối hiệp thông” trong Giáo hội phổ quát. Giám mục là những người tiếp nối sứ vụ các Thánh Tông đồ, “đầu mối hiệp thông” trong giáo phận được trao phó cho các ngài.

Nguồn gốc và cùng đích của Hiệp Thông

Hiệp thông được Cẩm nang cho Thượng Hội đồng về tính hiệp hành phát biểu:

“Hiệp thông: Do ý muốn nhân lành, qua giao ước ban cho dân, Thiên Chúa quy tụ chúng ta lại với nhau như những dân khác biệt nhưng cùng một đức tin. Cội nguồn sâu xa nhất của sự hiệp thông mà chúng ta cùng chia sẻ phát xuất từ tình yêu và sự hiệp nhất của Thiên Chúa Ba Ngôi.....”[2]

Hiệp thông không phải là ước muốn hay ý thích của chúng ta hay của Giáo Hội. Hiệp thông khởi nguồn từ Thiên Chúa, Thiên Chúa nơi Người là sự hiệp thông: Thiên Chúa duy nhất là: Cha và Con và Thánh Thần. Thiên Chúa tạo dựng con người cũng để cho con người được hiệp thông với Ngài. Sự nhập thể cứu độ của Ngôi Lời cũng với mục đích tái lập sự hiệp thông giữa con người với Thiên Chúa và liên kết con người với nhau trong Chúa Thánh Thần.

Lời khẩn cầu của Chúa Giêsu với Chúa Cha cho chúng ta hiểu rằng: Hiệp thông bao gồm sự hiệp thông với nhau và hiệp thông với Chúa, theo khuôn mẫu của Chúa Ba Ngôi: “Khi ấy, Đức Giê-su ngước mắt lên trời và cầu nguyện rằng : “Lạy Cha, Con không chỉ cầu nguyện cho những người này, nhưng còn cho những ai nhờ lời họ mà tin vào con, để tất cả nên một, như Cha ở trong con và con ở trong Cha để họ cũng ở trong chúng ta” (Ga 17, 20-21).

Tắt một lời, nhờ Chúa Thánh Thần, chúng ta được hiệp thông với Chúa, hiệp thông với nhau, và đạt tới cùng đích là hiệp thông mãi mãi trong Thiên Chúa Ba Ngôi.

Giới hạn của Hiệp Thông

4.1. Ranh giới của Hiệp Thông là không giới hạn.

Trong lời cầu nguyện của Đức Giêsu nói rõ sự không biên giới ấy: “Con không chỉ cầu nguyện cho những người này, nhưng còn cho những ai nhờ lời họ mà tin vào Con” (Ga 17, 20), cùng với sứ mạng Ngài trao cho các tông đồ trước khi về trời: “Bấy giờ anh em sẽ là chứng nhân của Thầy tại Giêrusalem, trong khắp các miền Giuđê, Samari và cho đến tận cùng trái đất” (Cv 1, 7-8).

Điều mà Đức Thánh Cha Phanxicô kêu gọi chúng ta: “ra đi đến vùng ngoại biên”. Và đấy là biên cương xa xôi không bao giờ bị giới hạn.
Hiệp thông mời gọi mọi người “cùng nhau cất bước hành trình”, không để ai xa cách, không để ai bên lề mà không cùng đi trên con đường. Hiệp thông mời gọi chúng ta tích cực lắng nghe, tìm mọi cách để mọi người được phát biểu, đặc biệt là những thành phần Giáo hội đã lãng quên hay bỏ rơi, những người bị xã hội loại trừ, những người đã trải qua những đau khổ khốn cùng…

4.2. Hiệp thông bị dừng lại trước các thực tại xấu

Thật vậy, mặc dầu chúng ta đang ở trong thời đại 4.0, mặc dầu thế giới ngày nay được gọi là “thế giới phẳng” qua xu thế toàn cầu hoá và tác động internet trên cuộc sống thực của mỗi chúng ta. Những gì xảy ra trên thế giới chúng ta có thể biết cách tức khắc, nhưng ta lại không hiệp thông thực sự với thế giới ấy, và thế giới ấy không có sự hiệp thông.
Đức Thánh Cha Phanxicô trong Tông huấn Niềm vui Tin mừng đã cho ta một cái nhìn về thực trạng thế giới toàn cầu hoá, đồng thời Ngài kêu gọi chúng ta hãy nói không với các thực trạng xấu này: “Nói không với một nền kinh tế loại trừ [53-54]; Nói không với ngẫu thần mới là tiền bạc [55-56]; Nói không với với một hệ thống tài chánh thống trị thay vì phục vụ [57-58]; Nói không với sự bất bình đẳng, nguồn gốc của bạo lực [59-60]”.

III. ĐÚC KẾT TIẾN TRÌNH THỈNH Ý về HIỆP THÔNG TẠI GIÁO PHẬN XUÂN LỘC

Tổng Quan Giáo phận

Xuân Lộc, một giáo phận đông giáo hữu nhất trên quê hương đất nước Việt Nam, tính đến 31.12.2021, giáo phận có:

- Giáo hữu: 1,073,179 nhân danh ; Số gia đình: 286,830

- Linh mục triều - dòng: 680

- Tu sĩ hiện diện trong các giáo xứ nam: 276; nữ: 1644

- Giáo xứ 275; Giáo họ Biệt lập: 33 (= 308 đơn vị)

Xuân Lộc là một giáo phận lớn, được nhiều người biết đến với những công trình cơ sở tôn giáo tầm cỡ như Tòa Giám mục và Đại chủng viện, trường Cao Đẳng Nghề Hòa Bình, Trung Tâm Hành Hương Đức Mẹ Núi Cúi. Giáo phận có những đóng góp vào công cuộc bác ái xã hội cũng có tên tuổi…

Xin được đúc kết một vài điểm về khía cạnh Hiệp Thông qua tiến trình thỉnh ý để nhận ra sự hiệp thông trong giáo phận đạt đến mức độ nào.

Hiệp Thông qua tiến trình thỉnh ý tại Giáo Phận

2.1. Cách thỉnh ý:

Theo hướng dẫn của Đức Giám mục Giáo phận: bản thỉnh ý được phổ biến 2 cách: bằng văn bản và Biểu mẫu online Google Forms

- Với linh mục, tu sĩ, chủng sinh: thỉnh ý từng vị.

- Với giáo hữu thỉnh ý từng gia đình, mỗi gia đình cùng trả lời chung 1 bản.

+ Bản thỉnh ý giáo hữu đăng tải trên biểu mẫu online Google Forms giúp tiếp cận với những thành phần dân Chúa xa nhà, xa xứ.
+ Lại nữa, các giáo xứ ngoài việc thỉnh ý các gia đình, cũng được mời gọi thỉnh ý đối với các thành viên trong các hội đoàn của giáo xứ. Vì thế, có những giáo xứ có số trả lời thỉnh ý vượt qua số gia đình trong giáo xứ, nên có những con số với tỉ lệ cao hơn 100%.

- Tỉ lệ ghi trong bản đúc kết được tính dựa trên hai con số được thống kê của giáo phận tính đến ngày 31.12.2021.

+ với giáo hữu theo tổng số gia đình (286,830 gia đình/ giáo phận);
+ linh mục, tu sĩ, chủng sinh (472 lm triều + 186 lm dòng + 428 chủng sinh + 1,937

tu sĩ = 2,923)

2.2. Tiếng nói của con số kết quả thỉnh ý

Số phiếu thỉnh ý và tỷ lệ đóng góp ý kiến tổng quát: 

Con số 83,33% đóng góp ý kiến nói lên sự hiệp thông trong giáo phận về phía linh mục tu sĩ chủng sinh khá cao, còn về phía giáo dân chỉ trên mức trung bình là 59,23%.

2.3. Khảo sát thực trạng

Số lượng trả lời cho mỗi chọn lựa của mỗi câu hỏi cũng nói cho ta biết được các gia đình, giáo xứ đã làm gì để hiệp thông với nhau, cũng như thực trạng về sự hiệp thông trong các gia đình, nơi các giáo xứ như thế nào.

Trong bản thỉnh ý bao gồm những câu hỏi khảo sát nhằm nhận biết mức độ của tinh thần hiệp thông trong giáo phận.

1* Về hiểu khái niệm về hiệp thông:

Đây có thể là một từ ngữ đã khá quen thuộc với nhiều Kitô hữu, nhưng không dễ để đưa ra một định nghĩa cho thỏa đáng. Vì thế, phần lớn các tín hữu chưa hiểu hết khái niệm về sự hiệp thông trong Giáo hội là thế nào. Theo kiểu diễn tả của sách Công vụ tông đồ, hiệp thông chính là ‘một lòng một ý’ hay ‘đồng tâm nhất trí.’ Điều ấy được diễn tả rõ nét qua nguyên tắc sống nền tảng của cộng đoàn Giáo Hội sơ khai như sau: ‘Không ai trong các tín hữu phải thiếu thốn, vì tất cả những người có ruộng đất nhà cửa, đều bán đi, đem số tiền thu được đặt dưới chân các Tông đồ. Tiền ấy được phân phát cho mỗi người, tùy theo nhu cầu’ (Cv 4, 34-35).

Như thế, Hiệp thông trong Giáo Hội là “Cộng đồng các tín hữu” gắn bó với nhau, kết hợp với nhau, nhưng không phải bởi một tình bằng hữu thuần túy tự nhiên, hoặc một khế ước “thuần túy xã hội”, nhưng là một “Dân Thánh”, được quy tụ bởi “Tình yêu Ba Ngôi”, được kết hợp với Thiên Chúa và nối kết với nhau nhờ “Hồng ân Thánh Thần” mà họ lãnh nhận qua Lời Chúa và các Bí tích.

2* Về những thực hành cụ thể cho sự hiệp thông[3]:

- Hiệp thông trong gia đình:

Có lẽ nhiều người giáo hữu đã ý thức được về sự cần thiết của việc cầu nguyện trong gia đình, 44.1% những người trả lời thỉnh ý nói việc đọc kinh chung gia đình sẽ tăng thêm tình hiệp thông. Tuy vậy, phần lớn chưa nhận ra tầm quan trọng của điều này, hoặc có nhận ra thì vì hoàn cảnh, vì lười biếng nên việc thực hành đi lễ chung, cầu nguyện chung còn rất hạn chế.

Nhiều người khác cho ý kiến trong sinh hoạt hằng ngày tình hiệp thông gia đình được biểu lộ nhiều nhất qua những cơm chung gia đình 43.6%, và trong những cuộc trao đổi truyện trò hằng ngày với nhau.

- Hiệp thông trong giáo xứ:

Hiệp thông với giáo xứ được thể hiện qua sự hiện diện tích cực trong các cử hành phụng vụ, các việc đạo đức chung, nhất là trong thánh lễ Chúa nhật. 48.6% người trả lời cho rằng đi lễ Chúa nhật là dấu chỉ của sự hiệp thông trong giáo xứ. Tuy vậy, ngày nay với chủ trương ngày Chúa nhật tiện đâu đi lễ ở đó, tiện lúc nào đi lúc đó, làm cho người ta ít quan tâm đến giáo xứ của mình hơn.

Một dấu chỉ hiệp thông nữa trong giáo xứ là tham gia vào các hội đoàn công giáo. Nhưng hiện nay việc này càng lúc càng khó đối với các giáo hữu. Nhiều giáo xứ tìm không ra người phục vụ ở các lãnh vực cần thiết và quan trọng như: ban hành giáo, giáo lý viên, ca đoàn..... Vì thế, nói đến các hội đoàn có khi như là một thứ xa xỉ, và đối với nhiều giáo hữu có những hội đoàn có khi họ chưa hề nghe nói đến các tên gọi bao giờ.

- Hiệp thông với giáo phận

Hiệp thông với giáo phận còn là chuyện khó hơn nữa đối với các giáo hữu ngày nay. Chẳng hạn, việc cầu nguyện hay hưởng ứng các lời kêu gọi của các Chủ chăn giáo phận vẫn còn xa lạ, không thiết thực. Sự nhắc nhớ nhau cộng tác vào các chương trình mục vụ của giáo phận dường như ít về phía mục tử, và càng ít hơn về phía giáo dân.
Những công cuộc bác ái xã hội vẫn có, những quan tâm đến các cộng đoàn khác cũng có, giúp đỡ truyền giáo và những anh em ngoại giáo cũng có nhiều, nhưng thường chỉ dừng lại chỗ giúp họ thoát đói nghèo, cứu trợ hoạn nạn chứ không nhắm đến phần rỗi của họ.

3* Về những hạn chế trong tình hiệp thông

- Nơi các Gia đình, đoàn thể, giáo xứ, cộng đoàn dòng tu:

Tính ích kỷ luôn đứng đầu trong việc hạn chế tình hiệp thông (37,3%), sau đó là phe nhóm (31,2%), tính độc đoán (19,3%) của các thành viên trong gia đình hay trong các đoàn thể.

Thứ hai là những thách đố của thời đại như: Tình trạng sống chung mà không có hôn nhân, hôn nhân đồng tính, hoàn cảnh các bà mẹ đơn thân; những quan niệm dễ dãi về việc phá thai, ly dị, ngoại tình, sống thử trước hôn nhân… cũng làm mất sự hiệp thông với cộng đoàn Đức Tin và gia đình. Ta thấy rõ điều này khi bản thỉnh ý đề ra ngày càng nhiều đối tượng cần quan tâm liên quan đến đời sống gia đình.

- Nơi các mục tử:

Một số ít ý kiến điều làm cản trở tình hiệp thông trong giáo xứ khi các ngài nóng tính, cư xử thiếu thông cảm, tế nhị, và không nghe những góp ý của người khác.

- Với cộng đoàn dòng tu tại các giáo xứ:

Trong đời sống cộng đoàn, nếu mỗi thành viên biết đón nhận và xây dựng cho nhau thì đời sống cộng đoàn sẽ triển nở và đi đến hiệp thông trọn vẹn. Một cộng đoàn thiếu yêu thương, hiệp nhất sẽ là dấu hiệu phản chứng tình yêu Chúa trong môi trường mình đang phục vụ.

Đa phần quý cộng đoàn dòng tu đã lấy được tín nhiệm từ giáo hữu, nhưng vẫn còn một số ít phản ảnh về tương quan chưa tốt, hay còn xa giáo lạ (có thể do từ phía xứ / cộng đoàn dòng tu).

KẾT LUẬN :

Dù cho hiệp thông trong lòng Giáo hội chỗ này chỗ kia đang có những nguy cơ rạn vỡ. Chẳng hạn “Con đường công nghị” của Giáo hội Công giáo Đức bắt đầu ngày 01/12/2019 và dự kiến sẽ kết thúc vào năm nay, nhắm cải tổ cơ cấu và đạo lý Giáo hội trong 4 lãnh vực:

- Thực thi quyền bính trong Giáo hội và cổ võ những biện pháp dân chủ hóa;

- Thứ hai là cải tổ luân lý tính dục cho hợp thời;

- Thứ ba là cải tổ luật độc thân linh mục, bị coi là một nguyên do gây nên nạn giáo sĩ lạm dụng tính dục;

- Sau cùng là vai trò phụ nữ, cổ võ truyền chức cho nữ giới, đang làm cho sự hiệp thông trong Giáo hội bị lung lay.

Thì tại giáo phận Xuân Lộc, hiệp thông vẫn còn là nét son đẹp trong các sinh hoạt của giáo phận, từ chủ chăn đến đoàn chiên luôn gắn bó với nhau, và tôn phục huấn quyền của Phêrô là Đức Giáo Hoàng. Đó cũng chính là biểu tượng cho sự hiệp thông của Giáo hội địa phương với Giáo hội hoàn vũ, một cách cụ thể với Đức Thánh Cha là dấu chỉ và là nguyên lý hữu hình của sự hiệp nhất trong toàn thể Hội Thánh[4].

Hội nghị hôm nay tại giáo phận là theo sát hướng dẫn của Toà Thánh về tiến trình chuẩn bị Thượng Hội Đồng Giám Mục lần thứ 16 với chủ đề Hiệp Hành, chúng ta không thể không xúc động trước thao thức và những nỗ lực của Đức Thánh Cha Phanxicô cho một Giáo hội biết lắng nghe, bởi không biết lắng nghe, Giáo hội sẽ xa dần thế giới, mục tử sẽ xa dần đàn chiên, và nhiều Kitô hữu sẽ rời xa nhau, rời bỏ Giáo hội.

Ước gì chúng ta cùng khởi đầu tiến trình Hiệp Hành bằng khởi sự lắng nghe: mục tử lắng nghe con chiên, con chiên lắng nghe nhau và cùng nhau lắng nghe mục tử. Lắng nghe nhau với lòng thương xót như Đức Chúa đã lắng nghe tiếng dân Ngài “kêu than vì bọn cai hành hạ”, và sai Môsê đi giải thoát họ (X. Xh 3, 7-8);lắng nghe nhau với lòng nhân hậu và quả cảm thực thi bác ái, như Thiên Chúa đã lắng nghe và ra tay bênh vực những “mẹ góa con côi bị ức hiếp” (X. Xh 22, 11-22);lắng nghe nhau với lòng tín thác, khiêm nhường như Samuen vì lắng nghe thầy cả Êli nên mới nghe được tiếng Chúa dạy bảo cậu (X. S 3, 1-14); và chỉ khi chiên lắng nghe chủ chăn, chủ chăn lắng nghe chiên, mà không “mũ ni che tai, làm ngơ, giả điếc” với nhau, thì Thiên Chúa mới lắng nghe chúng ta thân thưa, kêu cầu Ngài (X. S 3, 1-14).

Nói cách khác, không biết lắng nghe, tâm hồn sẽ khép kín, trái tim sẽ đóng chặt, và hội nghị này không là cuộc sum họp hiệp thông của toàn giáo phận tiền Thượng Hội Đồng Giám Mục. Hơn nữa không biết lắng nghe tiếng nói của Chúa Thánh Thần thì làm sao nghe được tiếng sai đi loan báo Tin mừng cho Dân ngoại (ad Gentes) như Lời Chúa chúng ta nghe lúc bắt đầu Hội nghị.

Trở ngại lớn nhất trong công cuộc loan báo Tin Mừng không phải là những khó khăn bên ngoài, nhưng là tình trạng các môn đệ của Đức Kitô an phận khép kín, chưa thao thức “đi ra” đến những người còn ở xa. Trở ngại lớn nhất là tình trạng thiếu lửa trong Giáo hội, thiếu nhiệt tình và niềm vui Tin Mừng, thậm chí đánh mất chính Tin Mừng.

Đức Thánh Cha Phanxicô nói: “Đừng nói rằng thời nay khó hơn, nó chỉ khác thôi. Hãy học nơi các thánh là những người đi trước đã đối diện với khó khăn trong thời của họ thế nào. Họ là những người tràn trề niềm vui, can đảm không mỏi mệt và nhiệt tình trong việc rao giảng Tin Mừng”[5].

Về với giáo phận, là trở về trung tâm của Giáo hội địa phương, không chỉ như một không gian địa lý nhưng còn như một cuộc trở về nguồn là chính trái tim đang truyền sự sống của toàn thể Dân Chúa trong giáo phận. Một cuộc sum họp hiệp hành bao giờ cũng chan chứa tình hiệp thông và yêu mến hướng tới một tương lai tươi sáng.

Nguồn: giaophanxuanloc.net

[1] Cẩm Nang (Cho Thượng Hội Đồng về Tính Hiệp Hành) XB 1.2021, số 1.4 Các từ then chốt dành cho tiến trình hiệp hành.

[2] Cẩm Nang (Cho Thượng Hội Đồng về Tính Hiệp Hành) XB 1.2021, số 1.4 Các từ then chốt dành cho tiến trình hiệp hành.

[3] Theo bản đúc kết thỉnh ý dành cho giáo hữu ngày 7.7.2022.

[4] Nguyên lý “cum Petro et sub Petro”.

[5] Tông huấn Niềm Vui Tin Mừng, số 263.