Một trong 4 bệnh ung thư hàng đầu
Tại buổi chia sẻ với câu lạc bộ các bệnh nhân bị ung thư đại trực tràng được Bệnh viện K Trung ương tổ chức mới đây, TS Nguyễn Văn Bình cho biết, bệnh ung thư đại trực tràng ở nước ta đang theo xu hướng gia tăng.
Để có cơ hội điều trị bệnh cao hơn, có thể khỏi bệnh, mỗi người phải biết các dấu hiệu của bệnh ung thư đại trực tràng.
TS Bình cho biết, ung thư là sự phát triển và nhân lên vô độ của nhóm tế bào mà cơ thể không kiểm soát được. Hai đặc tính của ung thư là di căn và tái phát.
Khi điều trị xong ung thư, bệnh có thể tái phát bất cứ lúc nào. Vì vậy các bác sĩ luôn nhấn mạnh điều trị ung thư thành công và phải tránh được tái phát, di căn.
Với ung thư đại trực tràng, theo TS Bình, đó là khi tế bào ung thư phát triển vô độ, mất kiểm soát trong lòng đại trực tràng tạo nên khối u. Đại trực tràng là khung ruột già nằm vuông trong khung ổ bụng.
Chức năng của ruột già là hấp thụ nước từ những phần thức ăn khó tiêu hóa, sau đó đưa chất thải ra khỏi cơ thể.
Ruột già dài khoảng 1,5 mét (chiều dài có thể đạt 1m9) và trung bình của người Việt Nam dài 1m48cm và còn khác nhau ở mỗi người, ở giới tính.
Đại trực tràng được chia làm phải, ngang, trái, đoạn thõng xuống dưới là đoạn cuối được gọi là trực tràng.
95% các u này là u tuyến trong lòng đại trực tràng, còn 5% phát triển từ loại ung thư khác hiếm hơn như ung thư hạch, ung thư biểu mô.
Hình ảnh ung thư đại trực tràng
Ung thư này thường gặp hàng thứ 3 sau vú, ung thư cổ tử cung, có đợt nghiên cứu loại ung thư này xuống thứ 4 sau ung thư phổi nhưng khái niệm này cho thấy, đây là bệnh ung thư tương đối phổ biến và hay gặp.
Trên thế giới, bức tranh chung về ung thư đại trực tràng khá rõ: Ước tính mỗi năm có 1,3 đến 1,4 triệu người mới mắc và số người tử vong lên đến nửa triệu người.
Ở Mỹ, con số cập nhật năm 2017: Dự đoán có 95.500 ca, có khoảng hơn 50 nghìn bệnh nhân không may mắn tử vong.
Tại châu Âu, có khoản trên nửa triệu ca mới mắc. Tại Việt Nam, con số ghi nhận tại Hà Nội: Nam giới tỷ lệ mắc bệnh này khoảng 17,1/100.000 dân; Nữ giới khoảng 13,7/100.000 dân.
Ở Việt Nam ghi nhận ung thư đại trực tràng ngày càng tăng vì chế độ ăn, yếu tố tiền ung thư chậm phát hiện.
Chìa khóa vàng
Nguyên nhân của ung thư đại trực tràng, theo TS Bình, chưa rõ ràng nhưng nó có các yếu tố nguy cơ như ở những người có người thân mắc ung thư đại trực tràng.
TS Bình khuyên các thành viên khác nên đi kiểm tra lại để sàng lọc u, polyp xem có nguy cơ tiền ung thư không.
Yếu tố thứ hai là những người bị bệnh viêm đại trực tràng mãn tính. Với những bệnh nhân này cần có thói quen nội soi đại trực tràng để phát hiện sớm bệnh.
Yếu tố thứ ba là chế độ ăn uống, do hút thuốc lá, uống rượu và lười vận động.
Chính vì thế, TS Bình cho biết từ yếu tố nguy cơ này mỗi người nên bỏ hút thuốc, giảm bia rượu, tăng cường vận động lành mạnh để hạ các nguy cơ ung thư đại trực tràng.
Triệu chứng dễ gặp nhất của ung thư đại trực tràng, là thay đổi thói quen đi ngoài. Bình thường mỗi người đều có thói quen đi đại tiện đều đặn, đột nhiên ngày đi 2 - 3 lần, cần xem xét đi khám bệnh.
Thứ 2: Có máu trong phân. Có thể 1 lần lại hết nhưng cũng có một vài lần lại bị lại, cần cảnh báo đó có thể ung thư.
Thứ 3: Tiêu chảy hoặc táo bón, khuôn phân thay đổi. Người bệnh có cảm giác đi ngoài không hết. Lúc nào cũng muốn đi đại tiện nhưng đi thì không có phân.
Thứ 4: Bụng đau, đầy bụng và thèm cảm giác trung tiện nhưng sau đó lại đau.
Thứ 5: Sút cân không rõ nguyên nhân. Có thể sụt trong vài tháng, vài tuần. Cảm nhận đó là thấy mình mặc quần áo dài hơn, rộng hơn. Trong khi đó việc sinh hoạt vẫn bình thường mà lại sụt cân là dấu hiệu cần chú ý.
Thứ 6: Cảm giác người mệt mỏi, không muốn làm việc, đó là dấu hiệu cảnh báo.
Thứ 7: Khối u to chèn bụng do bán tắc lòng trực tràng, bụng đau, đầy hơi, buồn nôn. Đây là giai đoạn đã không còn sớm của ung thư đại trực tràng.
TS Bình cho biết với các triệu chứng trên, đó là dấu hiệu của trên 90% bệnh ung thư đại trực tràng.