Ngày 14.12.2015, Đức Thánh Cha Phanxicô đã tôn phong một số vị Tôi Tớ Chúa lên bậc Đáng Kính, trong đó có tu huynh William Gagnon, một tu sĩ thuộc Hội dòng Thánh Gioan Thiên Chúa (O.H) đã sang truyền giáo và thành lập Dòng Thánh Gioan Thiên Chúa tại Việt Nam. Ngài đã hiến thân phục vụ các bệnh nhân đau khổ và người nghèo túng cho đến hơi thở cuối cùng trên đất nước chúng ta - nơi ngài yêu quý như quê hương. Thầy William Gagnon là người vốn nổi tiếng về lòng bác ái trong việc tận tụy phục vụ chăm sóc các bệnh nhân như là hiện thân của lòng thương xót Chúa.
Đấng Đáng Kính William Gagnon
Tu huynh đã có công thành lập Bệnh viện Di cư Hố Nai - Biên Hòa (còn có tên là bệnh viện Thánh Tâm), nay là Bệnh viện Đa khoa khu vực Thống Nhất Đồng Nai. Phía sau bệnh viện có một tu viện và một ngôi thánh đường. Bên cạnh ngôi thánh đường là phần mộ của Đấng Đáng Kính William Gagnon. Hằng ngày, các bệnh nhân vẫn đến cầu nguyện, xin ơn qua sự chuyển cầu của người tu sĩ suốt đời tận hiến vì bệnh nhân nghèo.
Đây là một ngôi mộ đơn sơ và giản dị. Trên ngôi mộ có ghi các thông tin ngày sinh, ngày rửa tội, ngày nhập dòng, ngày khấn tạm và khấn trọng thể, cùng các chức vụ tu huynh đảm nhận; đặc biệt có hàng chữ lớn: “Xin nhận nơi này làm quê hương”. Đây là ý nguyện của tu huynh Gagnon khi còn sống.
Xin tóm lược qua về tiểu sử của tu huynh William Gagnon đáng kính:
1. Tuổi thơ William Gagnon
Sinh ngày 16.5.1905, tại Hoa Kỳ, là con thứ ba trong gia đình có 12 người con, cha mẹ vốn là những người đạo đức luôn thể hiện việc nuôi dạy con cái bằng chính gương sáng là người Kitô hữu. Bởi vậy, từ độ tuổi thiếu niên, cậu bé William Gagnon đã có thói quen đọc và suy niệm Thánh Kinh, nên đã sớm bắt gặp Lời Chúa phán bảo và kêu gọi cậu: “Hãy yêu mến Chúa hết lòng, hết linh hồn hết sức lực và hãy yêu thương tha nhân như chính mình”.
2. Ơn gọi hiến thân phục vụ bệnh nhân theo tinh thần của thánh Gioan Thiên Chúa
Với đức tính hiền lành và khiêm tốn, lại thích phục vụ hơn là nói nhiều, chàng thanh niên William Gagnon đã sớm nhận ra thánh ý Chúa qua ơn gọi phục vụ các bệnh nhân đau khổ và người nghèo trong ơn gọi Dòng Thánh Gioan Thiên Chúa.
William Gagnon nhập Dòng ngày 16.7.1931 tại Canada, khấn lần đầu ngày 20.11.1932, khấn trọng thể ngày 21.11.1935. Tại Tỉnh dòng Canada, đã giữ những chức vụ như Giám đốc đệ tử viện, Quản lý Tu viện và Giám đốc Bệnh viện, Tu viện trưởng, Tổng ủy, Giám tỉnh. Thế nhưng, cho dù ở chức vụ cao nhất trong Tỉnh dòng, ngài vẫn nêu gương cho các anh em về tinh thần sự tận tụy phục vụ hơn là quyền bính.
Ngày 17.12.1951, tu huynh đã vâng lời bề trên tổng quyền sang truyền giáo tại Việt Nam theo lời thỉnh cầu của Đức cha Phêrô Maria Phạm Ngọc Chi (khi đó là Giám quản Tông tòa GP Bùi Chu). Khi đặt chân tới giáo phận Bùi Chu ngày 17.1.1952, tu huynh đã bắt tay vào việc thành lập tu viện và các cơ sở nhằm đáp ứng nhu cầu chăm sóc các bệnh nhân.
3. Sứ mạng truyền giáo tại Việt Nam
Năm 1953, ngài thành lập tiếp cơ sở mới tại giáo phận Hà Nội, đồng thời khấn hứa cùng Đức Mẹ để thành lập Bệnh viện và Tu viện tại vùng đất Hố Nai, Biên Hòa, Đồng Nai, thuộc Giáo phận Xuân Lộc, và đã dâng kính công cuộc này cho Đức Mẹ với tước hiệu: “Đức Mẹ Chỉ Bảo Đàng Lành”. Tại đây, tu huynh đã liên tiếp đảm nhận những chức vụ đại diện bề trên Giám tỉnh, Tu viện trưởng, Quản lý. Ngài luôn chu toàn bổn phận với tinh thần: “Mến Chúa trên hết mọi sự và thương yêu tha nhân như chính mình”.
4. Những năm tháng cuối đời
Là người ngoại quốc, là bề trên và cũng là giám đốc bệnh viện, thế nhưng ngài vẫn luôn khiêm tốn ân cần tận tụy phục vụ các bệnh nhân với tinh thần hăng say vui vẻ, luôn quan tâm lo lắng và chăm sóc cho từng bệnh nhân. Với những bệnh nhân có hoàn cảnh khó khăn, tu huynh luôn biểu lộ sự cảm thông, động viên cũng như giúp đỡ họ, xem sự đau đớn của bệnh nhân như là của chính mình. Trong khi chăm lo phục vụ các bệnh nhân, tu huynh không ngừng cầu nguyện cho họ, và luôn mời gọi các bệnh nhân tin tưởng phó thác vào sự chữa lành của Thiên Chúa, theo tinh thần cha thánh tổ phụ Gioan Thiên Chúa qua châm ngôn: “Qua thân xác yếu hèn tới linh hồn bất diệt”.
Sau bao nhiêu năm tháng ân cần chăm sóc phục vụ Chúa nơi tha nhân nghèo khổ bệnh tật tại quê hương Việt Nam, tu huynh William Gagnon hầu như đã bị kiệt sức với thời gian, cùng với bệnh tật thể xác, tuy không trực tiếp điều hành và chăm sóc cho các bệnh nhân trong bệnh viện nữa, nhưng vẫn luôn quan tâm và động viên các anh em tu sĩ phục vụ hết mình cho bệnh nhân. Hằng ngày, ngài dâng lên Chúa lời cầu nguyện cũng như những hy sinh nơi thân xác bởi đau ốm bệnh tật để cầu nguyện cho các bệnh nhân, cũng như sứ mạng của hội dòng. Tu huynh qua đời trong hương thơm nhân đức vào ngày 28. 2. 1972, với nguyện ước: “Xin nhận nơi này làm quê hương”. Thân xác ngài được an táng tại khuôn viên Tu viện và Bệnh viện Đức Mẹ Chỉ Bảo Đàng Lành, Hố Nai, Biên Hòa, Đồng Nai. Ngài vĩnh viễn an nghỉ trong lòng đất Việt Nam, quê hương thứ hai của tu huynh trên trần thế, để lại biết bao niềm thương nhớ cho các anh em tu sĩ cũng như các bệnh nhân mà tu huynh đã từng phục vụ.
5. Các bước sưu tra nhân đức của Tu huynh William Gagnon
Từ năm 1972, danh thơm về sự thánh thiện của Tôi Tớ Chúa William Gagnon không ngừng lan rộng ra.
Ngày 7 tháng 1 năm 1999, cuộc sưu tra mở ở cấp giáo phận tại Xuân Lộc, Việt Nam, và kết thúc ngày 27 tháng 2 năm 1999.
Ngày 27 tháng 3 năm 2000, sưu tra tại Giáo phận Montréal, Canada và kết thúc vào ngày 23 tháng 5 năm 2000.
Ngày 30 tháng 11 năm 2001, Thánh bộ Phong thánh Vatican phê duyệt tiến trình cấp Giáo phận tại Montréal, Canada trong việc sưu tra phong chân phước và phong thánh cho Tôi Tớ Chúa William Gagnon.
Ngày 14. 12. 2015, Đức Thánh Cha Phanxicô tôn phong ngài lên bậc Đáng Kính.
Tu sĩ linh mục Anthony Nguyễn Chân Hồng. OH