Ngày 24 tháng 8
THÁNH BARTHÔLÔMÊÔ
TÔNG ĐỒ
I. ĐÔI DÒNG TIỂU SỬ
Trong danh sách các Tông Đồ, Thánh Ba-tô-lô-mê-ô thường được 3 Phúc Âm Nhất Lãm nhắc đến (Mt 10,3; Mc gọi Ngài là Bar-Tolmai; ngài được Phúc Âm Gioan gọi là Nathanael (Ga 1,45-51). Người ta đoán rằng Nathanael là một thầy thông luật hay đệ tử của trường phái luật sĩ.
Theo truyền thuyết, Nathanael rao giảng ở Ấn Độ, Mésopotamie và nhất là ở Arménie, cuối cùng chịu tử đạo tại đây. Di hài của ngài sau đó được chuyển về đảo Lipara và về Benevent. Hoàng đế Otto III cho chuyển về Rôma và đặt ở một cồn nhỏ trên sông Tibre. (Lm Nguyễn văn Trinh, Phụng vụ chư thánh)
Trong Tin Mừng Gioan, Nathanael là người môn đệ thứ tư được Chúa Giêsu kêu gọi.
- Khi Philipphê nói với Nathanael rằng Đức Giêsu chính là Đấng Messia, Nathanael tỏ vẻ hoài nghi, bởi vì theo ông, Đấng Messia không thể xuất thân từ một nơi mà Thánh Kinh không bao giờ nói tới như Nazareth. Quả thực, sự tương phản giữa quan niệm về một Đấng Messia vinh quang với nguồn gốc hèn hạ của Đức Giêsu chính là một sự vấp phạm của mầu nhiệm nhập thể. Đức tin phải vượt qua cớ vấp phạm này để nhận ra Đức Giêsu xuất thân từ Nazareth tầm thường ấy chính là Đấng Messia. Một số người Do thái đã không thể vượt qua như vậy, họ nói: “Ông này không phải là con của Giuse đấy ư? Chúng ta há không biết cha mẹ của ông ta sao? Thế mà tại sao bây giờ ông ta lại tuyên bố rằng ta từ trời xuống? (6,42)
- Đức Giêsu nói với Nathanael “Trước khi Philipphê gọi anh, lúc anh đang ở dưới cây vả, tôi đã thấy anh”: Trong Gioan, Đức Giêsu thường tỏ ra am tường các biến cố và những con người (2,25 6,61 13,1). Hình ảnh cây vả hơi mơ hồ: có người hiểu đó là nơi các rabbi thích ngồi để nghiên cứu Thánh Kinh; có người nghĩ đến cây biết tốt xấu trong vườn địa đàng. Có lẽ ý nghĩa ở đây là: Nathanael là người thích suy gẫm Thánh Kinh để biết về Đấng Messia, và Đức Giêsu cho ông hay rằng những lời tiên báo về Đấng Messia ấy đã được thực hiện nơi Ngài.
- Lời của Đức Giêsu khiến Nathanael xúc động đến nỗi ông gọi Ngài bằng 2 tước hiệu “Con Thiên Chúa” và “Vua Israel”.
a/ Trong Gioan, tước hiệu “Vua Israel” đồng nghĩa với tước hiệu Messia nhưng ít màu sắc chính trị hơn tước hiệu “Vua dân Do Thái” được nhắc tới trong cuộc chịu nạn của Ngài (18,33.39 19,3 19,21). Khi Ngài vào thành Giêrusalem, dân chúng cũng tung hô Ngài bằng tước hiệu “Vua Israel” (12,13).
b/ Còn tước hiệu “Con Thiên Chúa” chính là tước hiệu được gán cho Ngài khi Ngài đăng quang làm Messia (x. 2Sm 7,14).
- Nathanael sẽ “được thấy những điều lớn lao hơn thế nữa”: bây giờ Đức Giêsu chỉ mới mạc khải với ông bằng lời, sau này Ngài sẽ còn dùng dấu chỉ để loan báo tương lai, nhất là dấu chỉ Cana trong đó Ngài sẽ “biểu lộ vinh quang của Ngài”.
- Đức Giêsu có nhắc tới việc “thiên thần Chúa lên xuống”. Có thể có liên hệ với chiếc thang Giacóp trong St 28,12 “Này đây được dựng từ đất một chiếc thang mà đầu cuối chạm tới trời; các thiên sứ lên xuống trên thang đó”. Như thế, chi tiết này muốn nói rằng trong tư cách là “Con Người”, Đức Giêsu chính là nơi gặp gỡ giữa Thiên Chúa và loài người, giữa trời và đất.
II. BÀI HỌC
Hình ảnh đẹp nhất trong câu truyện của Nathanael hôm nay là việc ông được Philipphê dẫn đến với Chúa và sau khi gặp được Chúa ông đã thấy Chúa như thế nào.
Nếu không được Philipphê dẫn đến và giới thiệu với Chúa thì chưa chắc gì chúng ta đã có một Nathanael-Batholômêo một tông đồ của Chúa như hôm nay.
Đọc lại Tin Mừng chúng ta cũng thấy có những trường hợp đẹp như vậy.
Nếu Andrê không dẫn Simon đến với Chúa Giêsu, thì chắc gì chúng ta đã có một Phêrô làm đầu Hội thánh ?
Nếu Andrê không dẫn em bé có 5 chiếc bánh và 2 con cá đến với Chúa thì chắc gì chúng ta được chứng kiến một phép lạ hóa bánh ra nhiều.
Nếu Andrê không đưa những người Hy lạp đến gặp Chúa, làm sao họ tin Chúa?...
Nếu chúng ta không đem Chúa đến cho anh chị em chúng ta, làm sao họ nhìn biết Chúa mà được Người cứu rỗi ?
Thánh Phaolô xác quyết: Nếu không có người rao giảng, làm sao anh chị em chúng ta biết Chúa?
Như thế Lời Chúa trong Thánh lễ hôm nay nhắc cho chúng ta: Chúng ta có bổn phận giới thiệu Chúa Giêsu cứu thế cho anh chị em, đồng bào đồng loại của chúng ta, để họ tìm đến Người, tin kính Người, hầu được cứu chữa phần hồn phần xác.
Sở dĩ cuộc sống của con người trên thế giới hôm nay chưa tìm được hạnh phúc là vì còn quá nhiều người chưa biết Chúa. Đó là một thực tế đáng buồn cho tất cả mọi người.
Hãy mở mắt ra mà xem cuộc sống ở một nơi gạt bỏ Thiên Chúa ra ngoài thì cuộc sống sẽ như thế nào.
Theo bản thống kê thì trong thời Đệ Nhị Thế Chiến, Đức Quốc Xã đã thiết lập 200 trại tập trung để giam giữ tù binh và chính trị phạm, trong đó đa số là người Do thái. Đặt biệt, người ta nhắc đến trại hãi hùng khủng khiếp nhất như Dachau ở Đức và Auschwitz ở Ba lan. Có khoảng 09 triệu người thuộc 23 quốc tịch khác nhau đã bị tiêu diệt trong trại tập trung này. Riêng nạn nhân người Do thái lên đến 06 triệu.
Khi quân đồng minh đến giải phóng một trong các trại tập trung họ thấy ngoài cổng có một tấm bảng ghi các dòng chữ sau: “Ở đây không có Thiên Chúa”. Thấy cảnh tượng ghê tởm ấy, người ta không biết phải làm gì hơn là lấy cỏ che phủ lại làm nên một quả núi nhân tạo và trên đó dựng lên một cây Thánh Giá lớn để nói cho con người của thời đại biết rằng: Khi con người chối bỏ Thiên Chúa thì cũng đối xử với nhau tàn bạo hơn súc vật như vậy.
Bất cứ một sự chối bỏ Thiên Chúa nào cũng hàm chứa sự chối bỏ con người; và ngược lại, bất cứ sự chối bỏ và chà đạp nào đối với con người cũng là một sự chối bỏ chính Thiên Chúa.
Xin Chúa cho mỗi người chúng ta hôm nay biết dẫn những anh chị em chúng ta, những người chưa biết Chúa đến với Chúa để Chúa biến đổi cuộc đời của họ nên giống Chúa làm cho thế giới chúng ta đang sống được hạnh phúc hơn.
Mẹ Têrêsa thành Calcutta, một lần nọ, có kể lại câu chuyện cảm động sau: “Trong số các cộng tác viên của tôi, có một cặp vợ chồng kia trước đây sống rất lạnh nhạt với nhau. Một hôm, cả hai đến gặp tôi. Tôi bảo:
- Tôi không hiểu tại sao ông bà có thể đem Chúa Giêsu đến cho những người khác trong khi chính bản thân ông bà không thể đem Ngài đến cho nhau? Làm sao ông bà có thể nhận ra Ngài đang ẩn mình nơi những người nghèo khổ, trong khi ông bà không biết khám phá ra Ngài trong tâm hồn của nhau?.
Thế rồi, cả hai bắt đầu cuộc tranh cãi gay gắt ngay trước mặt tôi. Họ dốc sạch bầu tâm sự và mọi tranh cãi giận hờn đã ôm ấp trong lòng từ bao năm nay... Một lát, Mẹ Têrêsa bảo họ:
- Thôi đủ rồi! Ông bà đã nói tất cả những gì cần nói với nhau. Bây giờ ông bà hãy vào Nhà thờ cầu nguyện và mỗi người hãy nói với Chúa Giêsu hiện diện trong nhà tạm những gì đã nói với nhau lúc này!
Rồi Mẹ cùng đôi vợ chồng cùng bước vào nhà thờ. Họ quỳ gối xuống gần bên nhau trước nhà tạm và thinh lặng... Một lúc sau, người chồng quay sang nhìn người vợ với tất cả sự trìu mến. Ông ôm lấy vợ và nói:
- Em là người yêu duy nhất của đời anh và là tất cả kho tàng quý giá của anh đang có...
Và từ hôm đó hai vợ chồng làm hòa cùng nhau, đồng thời trở thành những cộng tác viên đắc lực của tôi và là mẫu gương cho nhiều gia đình khác...
Lạy Chúa Giêsu,
xin cho con nhìn thấy sự hiện diện của Chúa để con luôn thấy Chúa đồng hành với con trong từng giây từng phút của cuộc đời. Amen.