CỬA HÀNG LƯƠNG TÂM

Xưa có một tiệm bán gạo rất đắt hàng. Năm đó thời tiết bỗng gặp đại hạn, lương thực vô cùng đắt đỏ, mỗi đấu gạo tăng giá gấp năm bảy lần mà thị trường vẫn không đủ lúa gạo để cung cấp cho người dân. Người chủ tiệm liền đi về vùng quê xa thu gom gạo. Trong tình trạng khan hiếm đó, một chủ vựa trong vùng mách nhỏ với ông rằng các hiệu gạo ở đây vẫn bán với giá như trước, nhưng họ trộn một nửa gạo mốc vào, làm như thế mới có lời. Ông chủ tiệm nghe xong vô cùng thất kinh nghĩ thầm: - Lương thực là để đảm bảo sinh mạng con người, sao ta có thể hành động giả dối như thế được. Lúc hạn hán mất mùa, tình cảnh người dân vô cùng khốn khổ. Trời cho ta có ăn có mặc, nên phải giúp đỡ người khác. Ta không thể vì chút tư lợi mà làm việc vô lương tâm trái với lẽ trời.

Những tiệm gạo xung quanh đều trộn gạo như thế và bán với giá như thường để lôi kéo người mua. Mấy ngày sau, những người mua mới phát hiện trong gạo có lẫn cả cát, cơm có mùi mốc và nhiều mọt gạo. Khách hàng kéo đến khiếu nại đòi trả lại gạo. Họ đồng loạt chuyển sang mua gạo ở tiệm cũ và khen ngợi tiệm của ông là “cửa hàng có lương tâm”. Bấy giờ, họ mới thực sự được ăn những bát cơm trắng sạch thơm ngon.

Quý vị và các bạn thân mến,

Lương tâm là một khả năng trực giác giúp con người phán đoán một hành vi đã làm hay sẽ làm. Hành vi này không phải chỉ là sự nhận biết lý thuyết về ‘điều lành điều dữ’ nhưng còn là một phán đoán thực tiễn giúp ta phân định giữa điều tốt và điều xấu (x. Điển ngữ thần học Kinh Thánh, NXB Tôn Giáo 2016). Trong cuộc sống, chúng ta luôn bị cám dỗ đi tìm tư lợi bất chấp cả hành động sai trái. Sự thật, sự thiện luôn được che đậy bởi vẻ giả dối tinh vi. Vì vậy, để sống đúng với hai tiếng “lương tâm” quả là điều không dễ dàng. Ví như người chèo thuyền ngược dòng nước, đôi lúc hành động theo sự thật làm ta phải mệt mỏi và gánh chịu những điều thua thiệt.

Chúa Giêsu đã nhiều lần lên án thái độ giả dối của một số người nhóm Pharisêu và các nhà thông luật (x. Lc 11, 47-54). Họ dùng luật để chê trách Chúa Giêsu hay trò chuyện ăn uống với người tội lỗi. Nhóm Pharisêu và các luật sĩ thường tự mãn về việc họ giữ tỉ mỉ các điều luật của tiền nhân. Họ cầu nguyện mỗi ngày, ăn chay hàng tuần, nộp thuế thập phân và làm nhiều việc đạo đức với thái độ khoe khoang mà thiếu lòng yêu mến. Biết được tâm địa gian dối của người Pharisêu, Chúa Giêsu lên tiếng nguyền rủa họ như những mồ mả bên ngoài tô vôi nhưng bên trong đầy sự xấu xa. Họ xây lăng mộ cho các ngôn sứ mà cha ông họ đã sát hại. Họ sẽ bị đòi nợ máu của các Ngôn sứ và Tông đồ, một món nợ từ thời cha ông họ để lại. Điều này cho thấy án phạt của Thiên Chúa rất công thẳng, Người không dung thứ cho những hành động xấu xa dù điều ấy xảy ra từ thời xa xưa.

Lời Chúa Giêsu khiển trách Pharisêu cũng chính là lời khiển trách đối với mỗi người chúng ta. Đôi lúc chúng ta cũng sống giả dối, làm việc bác ái nhưng để che đậy tâm địa xấu xa. Chúng ta giữ luật để khoe khoang. Chúng ta đặt ra nhiều khoản luật nhưng lại sống phóng túng tự do. Thiên Chúa sẽ cật vấn lương tâm mỗi người và “đòi nợ” nếu chúng ta gây tổn thương cho người khác. Mỗi ngày, chúng ta hãy khiêm tốn nhìn lại chính mình để thấy tình thương của Thiên Chúa dành cho chúng ta là kẻ tội lỗi. Nhìn lại chính mình để khiêm tốn sửa lỗi, để quyết tâm sống hoàn thiện. Thiên Chúa sẽ trả lại cho ta những gì ta đã làm cho tha nhân. Vì thế chúng ta hãy tích cực gieo tình thương để gặt niềm vui an hòa. Chúa Giêsu đã đến trần gian sống cho Sự Thật và đã chết để làm chứng cho Sự Thật. Sự thật đó là Chúa Giêsu đã yêu thương và hiến mạng vì hạnh phúc của con người. Chúng ta được mời gọi sống thiện lương để nên hoàn thiện như Thiên Chúa là Đấng hoàn thiện.

Theo thánh Phaolô tông đồ, con người luôn bị sự giằng co giữa điều tốt và điều xấu. Người nói “Điều tôi muốn thì tôi lại không làm, điều tôi không muốn thì tôi lại làm” (Rm 7,19). Mỗi ngày chúng ta cần phải thanh luyện lương tâm nhờ việc cầu nguyện và khiêm tốn vâng nghe theo sự tác động của Thần Khí. Người sẽ thanh luyện con tim và gột rửa tâm hồn chúng ta trong sự khôn ngoan và ân sủng.

Lạy Chúa Giêsu là khát vọng chúng con đang tìm kiếm, xin cho chúng con không ngừng vươn tới sự thánh thiện bằng việc cầu nguyện kết hợp với những hy sinh phục vụ. Xin giúp chúng con đừng bị lôi kéo bởi thói đời giả dối, biết can đảm sống và làm chứng cho sự thật, hầu chúng con được giải thoát khỏi thói hẹp hòi ích kỷ và đạt tới sự tự do của con cái Chúa. Amen.

Nt Anh Thư