Kính thưa quý tu huynh, quý Anh Chị em cộng tác viên trong đại gia đình Trợ Thế Thánh Gioan Thiên Chúa,
Chúng ta cùng nhau suy gẫm về cội nguồn và sự phát triển của cộng đoàn trợ thế, một thực tại sống động được sinh ra và lớn lên trong hơi thở của Chúa Thánh Thần. Những chỉ dẫn quý báu từ Tổng Quy đã soi sáng cho chúng ta những khía cạnh nền tảng để xây dựng một đời sống cộng đoàn đích thực, thấm nhuần tinh thần Tin Mừng và khí chất của Đấng sáng lập. Hôm nay, chúng ta cùng nhau khám phá những chiều kích ấy dưới ánh sáng của Giáo luật, Giáo huấn của Hội Thánh, Hiến pháp và Tổng Quy của Hội Dòng, để mỗi người chúng ta được thôi thúc sống và thực hiện triệt để theo tinh thần ấy.
I. ĐỜI SỐNG ĐỨC TIN VÀ CẦU NGUYỆN: NỀN TẢNG CỦA SỰ HIỆP NHẤT
Nền tảng vững chắc cho mọi sinh hoạt và sự hiệp nhất của cộng đoàn chính là đời sống đức tin sâu xa và đời sống cầu nguyện liên tục. Giáo luật điều 663 §1 nhấn mạnh: "Đời sống tu trì, bằng việc tuyên giữ các lời khuyên phúc âm, là một cách sống mà qua đó các Kitô hữu theo Đức Kitô cách mật thiết hơn dưới tác động của Chúa Thánh Thần, hoàn toàn hiến thân cho Thiên Chúa là Đấng được yêu mến trên hết mọi sự; bằng cách theo Đức Kitô, Đấng đã trinh khiết và nghèo khó, và bằng việc vâng phục, họ dấn thân cho vinh quang của Thiên Chúa và việc xây dựng Giáo Hội."
Đời sống cầu nguyện không chỉ là bổn phận mà còn là nhu cầu thiết yếu, là nguồn mạch nuôi dưỡng đức tin và tình yêu mến Thiên Chúa. Hiến pháp của Hội Dòng (số 34) nhắc nhở: "Cầu nguyện là hơi thở của linh hồn, là sức mạnh của đời sống tông đồ và là nguồn mạch của sự hiệp nhất huynh đệ." Cầu nguyện cá nhân nuôi dưỡng mối tương quan mật thiết với Chúa, trong khi cầu nguyện cộng đoàn củng cố sự hiệp nhất tâm hồn và ý hướng chung. Các giờ kinh phụng vụ, Thánh Lễ, các giờ chầu Thánh Thể, và những hình thức cầu nguyện khác cần được trân trọng và thực hành cách sốt sắng, trở thành nhịp cầu nối kết chúng ta với Thiên Chúa và với nhau.
II. ĐỜI SỐNG HUYNH ĐỆ: DẤU CHỈ CỦA TÌNH YÊU THIÊN CHÚA
Đời sống huynh đệ là một trong những đặc điểm nổi bật của đời sống thánh hiến. Chúa Giêsu đã dạy: "Nhờ dấu này mà mọi người sẽ biết anh em là môn đệ của Thầy: là anh em yêu thương nhau" (Ga 13, 35). Giáo luật điều 607 §2 khẳng định: "Đời sống huynh đệ, đặc trưng của các tu hội, nhằm mục đích làm cho mọi người thấy được tình yêu của Đức Kitô và Giáo Hội, cũng như tình yêu huynh đệ, bằng cách cộng tác với nhau trong cùng một mục đích, với tinh thần bác ái Kitô giáo."
Tổng Quy của Hội Dòng (chương III) đặc biệt nhấn mạnh đến tầm quan trọng của đời sống huynh đệ chân thành, thể hiện qua sự tôn trọng, lắng nghe, cảm thông, tha thứ và nâng đỡ lẫn nhau. Sự chia sẻ đời sống vật chất và tinh thần, sự cộng tác trong công việc tông đồ, và việc cùng nhau xây dựng một bầu khí gia đình ấm áp là những yếu tố then chốt. Những khác biệt về tính cách, tuổi tác, hay văn hóa không phải là rào cản mà là cơ hội để chúng ta học hỏi và làm phong phú lẫn nhau trong tình yêu của Đức Kitô.
III. KHÍA CẠNH CỘNG ĐOÀN CỦA CÁC LỜI KHUYÊN PHÚC ÂM:
Việc tuyên giữ các lời khuyên phúc âm – khiết tịnh, nghèo khó và vâng phục – không chỉ mang tính cá nhân mà còn có chiều kích cộng đoàn sâu sắc.
Khiết tịnh: Sống khiết tịnh vì Nước Trời (Mt 19, 12) giải thoát trái tim chúng ta để yêu mến Thiên Chúa và mọi người cách trọn vẹn hơn. Trong cộng đoàn, điều này đòi hỏi sự tôn trọng lẫn nhau, sự trong sáng trong các mối quan hệ, và sự hướng lòng về một tình yêu lớn lao hơn, tình yêu của Đức Kitô dành cho Giáo Hội.
Nghèo khó: Sống nghèo khó theo tinh thần Tin Mừng (Lc 9, 58) giúp chúng ta từ bỏ sự bám víu vào của cải vật chất và mở lòng chia sẻ với những người thiếu thốn. Trong cộng đoàn, điều này thể hiện qua việc sử dụng tài sản chung cách có trách nhiệm, tránh xa sự xa hoa lãng phí, và ưu tiên phục vụ người nghèo và bệnh nhân theo tinh thần của Thánh Gioan Thiên Chúa.
Vâng phục: Sống vâng phục theo gương Đức Kitô (Pl 2, 8) không phải là sự thụ động mà là sự lắng nghe và đáp trả thánh ý Chúa qua các bề trên hợp pháp và các quy định của Hội Dòng. Trong cộng đoàn, điều này đòi hỏi tinh thần cộng tác, sự sẵn sàng phục vụ, và sự tôn trọng quyền bính vì lợi ích chung của sứ mạng. Giáo luật điều 601 khẳng định: "Lời khuyên vâng phục, được thực hành trong tinh thần đức tin và tình yêu theo gương Đức Kitô, Đấng đã vâng phục cho đến chết, đòi hỏi sự phục tùng ý chí của các bề trên hợp pháp, là những người thay mặt Thiên Chúa khi ra lệnh theo hiến pháp riêng."
Lời Khấn Trợ Thế - Phục vụ bệnh nhân:
Hiến pháp của Hội Dòng (số 36) khẳng định: "Các tu sĩ khấn giữ ba lời khuyên phúc âm thông thường và lời khấn đặc biệt là phục vụ bệnh nhân, theo tinh thần của Thánh Gioan Thiên Chúa." Lời khấn này không chỉ đơn thuần là một công việc bác ái mà là một sự hiến dâng trọn vẹn con người để phục vụ Đức Kitô nơi những người đau khổ, đặc biệt là những người nghèo và bệnh tật.
- Phục vụ như Đức Kitô: Lời khấn trợ thế mời gọi chúng ta nhìn thấy hình ảnh Đức Kitô chịu đau khổ nơi những bệnh nhân. Chúng ta không chỉ chăm sóc họ về mặt thể xác mà còn đồng hành, an ủi, và nâng đỡ tinh thần họ bằng tình yêu thương và lòng trắc ẩn. Hành động phục vụ trở thành một hình thức cầu nguyện sống động, một cách thế để chúng ta gặp gỡ và yêu mến Chúa Giêsu.
- Ưu tiên người nghèo và bệnh tật: Tinh thần của Thánh Gioan Thiên Chúa luôn hướng về những người nghèo khổ và bệnh tật nhất. Lời khấn trợ thế nhắc nhở chúng ta ưu tiên phục vụ những người yếu thế, những người không có ai chăm sóc, những người đang phải chịu đựng những đau khổ cả về thể xác lẫn tinh thần.
- Sự tận tâm và quảng đại: Lời khấn này đòi hỏi sự tận tâm và quảng đại trong việc phục vụ. Chúng ta không chỉ làm việc vì trách nhiệm mà còn bằng cả trái tim yêu thương, sẵn sàng hy sinh thời gian, sức lực và cả những tiện nghi cá nhân để mang lại sự an ủi và hy vọng cho những người đang đau khổ.
- Chiều kích cộng đoàn của lời khấn: Lời khấn trợ thế không chỉ là một cam kết cá nhân mà còn có chiều kích cộng đoàn sâu sắc. Chúng ta cùng nhau chia sẻ trách nhiệm trong việc chăm sóc bệnh nhân, hỗ trợ lẫn nhau trong công việc tông đồ, và xây dựng một cộng đoàn mà tình yêu thương và sự phục vụ là dấu ấn đặc trưng.
IV. SỨ MẠNG TÔNG ĐỒ CỦA CỘNG ĐOÀN:
Cộng đoàn trợ thế không chỉ là một nơi để sống đời thánh hiến mà còn là một trung tâm của sứ mạng tông đồ. Hiến pháp của Hội Dòng (số 2) xác định rõ mục đích: "Hội dòng Bệnh viện Thánh Gioan Thiên Chúa, với tên gọi thông thường là Dòng Trợ Thế, được thành lập để tiếp tục công trình cứu độ và lòng thương xót của Đức Kitô đối với những người đau khổ, đặc biệt là những người nghèo và bệnh tật."
Sứ mạng tông đồ của chúng ta được thực hiện cách cụ thể qua việc chăm sóc bệnh nhân, người nghèo khổ, và những người gặp khó khăn, theo tinh thần bác ái và lòng thương xót của Thánh Gioan Thiên Chúa. Sự cộng tác của mọi thành viên trong cộng đoàn, mỗi người với những khả năng và ơn gọi riêng, là điều cần thiết để sứ mạng này được thực hiện cách hiệu quả. Đời sống cộng đoàn huynh đệ là nền tảng để chúng ta cùng nhau chu toàn sứ mạng tông đồ một cách nhiệt thành và quảng đại.
V. THƯỜNG HUẤN: HÀNH TRÌNH KHÔNG NGỪNG VƯƠN TỚI SỰ TRƯỞNG THÀNH:
Thường huấn là một yếu tố không thể thiếu để duy trì sự tươi mới và sức sống của đời sống thánh hiến và sứ mạng tông đồ. Tổng Quy (chương VII) nhấn mạnh tầm quan trọng của việc học hỏi và đào sâu kiến thức về Kinh Thánh, Giáo lý của Hội Thánh, linh đạo của Hội Dòng, cũng như những kỹ năng cần thiết cho công việc mục vụ.
Thường huấn không chỉ là những khóa học hay hội thảo mà còn là một thái độ sống, một sự mở lòng đón nhận những chỉ dẫn và sự hướng dẫn từ Giáo Hội và Hội Dòng. Nó bao gồm việc tự học hỏi, chia sẻ kinh nghiệm với anh em, và không ngừng nỗ lực để trưởng thành hơn về nhân bản, thiêng liêng và chuyên môn. Giáo luật điều 662 khuyến khích: "Các tu sĩ phải chuyên cần học hỏi giáo lý thánh, và phải được huấn luyện vững chắc về đời sống và hoạt động tông đồ; họ cũng phải được cung cấp những kiến thức về văn hóa và kỹ thuật phù hợp với nhu cầu của thời đại."
VI. MỤC VỤ ƠN GỌI: TRÁCH NHIỆM CỦA TOÀN CỘNG ĐOÀN:
Việc quảng bá ơn gọi không chỉ là trách nhiệm của một vài cá nhân hay một bộ phận cụ thể, mà là nhiệm vụ của toàn thể cộng đoàn. Đời sống huynh đệ chân thành, tinh thần phục vụ quảng đại, và niềm vui trong đời sống thánh hiến là những lời mời gọi âm thầm nhưng mạnh mẽ nhất đối với những người trẻ đang tìm kiếm ý nghĩa cuộc đời.
Mỗi thành viên của cộng đoàn được mời gọi trở thành chứng nhân sống động cho vẻ đẹp và giá trị của ơn gọi trợ thế. Sự cởi mở đón tiếp những người tìm hiểu, sự sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm cá nhân, và sự cầu nguyện liên tục cho ơn gọi là những cách thức cụ thể để chúng ta tham gia vào công việc quan trọng này.
VII. CHIỀU KÍCH QUẢN TRỊ: PHỤC VỤ TRONG TINH THẦN TRÁCH NHIỆM:
Chiều kích quản trị trong cộng đoàn cần được thực hiện trong tinh thần phục vụ và trách nhiệm, theo các quy định của Giáo luật và Hiến pháp, Tổng Quy của Hội Dòng. Việc quản lý tài sản, cơ sở vật chất, và các nguồn lực khác phải hướng đến việc phục vụ sứ mạng tông đồ và đời sống của cộng đoàn, với sự minh bạch và công bằng.
Sự cộng tác và tham gia của các thành viên trong việc quản trị, theo khả năng và vai trò của mỗi người, là điều cần thiết để xây dựng một cộng đoàn vững mạnh và hiệu quả. Tinh thần nghèo khó và trách nhiệm giải trình phải là kim chỉ nam cho mọi hoạt động quản trị.
KẾT LUẬN:
Cộng đoàn trợ thế của chúng ta được sinh ra và lớn lên trong Chúa Thánh Thần, được nuôi dưỡng bằng đời sống đức tin và cầu nguyện, được xây dựng trên nền tảng tình huynh đệ chân thành, và được định hướng bởi sứ mạng tông đồ cao cả. Việc thực hiện triệt để các lời khuyên phúc âm trong chiều kích cộng đoàn, sự nhiệt thành trong thường huấn, sự dấn thân trong mục vụ ơn gọi, và tinh thần trách nhiệm trong quản trị là những yếu tố then chốt để chúng ta sống trọn vẹn tinh thần Tin Mừng và khí chất của Thánh Gioan Thiên Chúa.
Nguyện xin Chúa Thánh Thần tiếp tục soi sáng và ban ơn để mỗi người chúng ta, trong sự hiệp nhất và yêu thương, trở thành những chứng nhân sống động cho tình thương và lòng thương xót của Đức Kitô giữa thế giới hôm nay. Chúng ta hãy cùng nhau xây dựng những cộng đoàn trợ thế ngày càng trưởng thành và thánh thiện, trở thành dấu chỉ rõ ràng về Nước Trời giữa lòng nhân loại.
Anthony Nguyễn Chân Hồng. OH